BİR YILDIZ GEÇTİ

Tam ismiyle Samiye Burhan Cahit Morkaya, modern Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki öncü kadınlardan biridir. Ülkemizde ilk kez 1928 yılında başlayan otomobil yarışlarının kısa süre içinde değişmez pilotları arasında yer alır.


İlk ehliyetli kadın şoförümüz ve ilk kadın otomobil yarışçımız Sâmiye Burhan Cahid Morkaya' İstanbul Silivrikapı'da dünyaya gelmiştir. Yedikule Alman Mektebi'ni bitirdi. Aynı zamanda müziğe de meraklı idi. Tanburi Cemil Bey'den sekiz sene kemençe dersi aldı. O zamanın konservatuvarı olan Darülelhan'da 1922'de açılan bir sınavı kazandı ve kemençe öğretmeni oldu. Aynı yıl Pangaltı Amerikan Garajından da ilk ehliyetini aldı.


İmal edilen ilk otomobil caddelerde 1883'te boy göstermişti. Osmanlı İmparatorluğunun başkenti İstanbul'da ilk otomobil kullanan kişi ise Züheyrzâde Ahmed Paşa olmuştu. İlk otomobil İstanbul sokaklarında arz-ı endam ettikten kısa bir süre sonra devrin hali vakti yerinde aileleri de birer ikişer otomobil satın almaya başladılar.

Bu senelerde "otomobil sporuna heves edenlerden Sâmiye Cahid Hanım Şöför şehadetnamesini aldıktan sonra, kocası, devrin meşhur gazetecisi ve romancısı Burhan Cahid Bey'in satın aldığı otomobili ile İstanbul sokaklarında boy göstermeye başladı.

Onun İstanbul sokaklarında otomobil kullanışına softalar, "Şeytan işi, hem de nasıl! Atsız öküzsüz arabayı bir de kadın idare ediyor..." diyerek büyük bir hayretle isyan etmiş, bazı akrabaları ise, "Ben kadının kullandığı otomobile zinhar binmem!" itirazıyla onun kullandığı otomobile binmemişlerdi.

 Sâmiye Cahid Hanım, Silivrikapı'daki Yedi Emirler Dergâhının son şeyhi Seyyid İbrahim Şuâeddin Efendi'nin en küçük kızıydı. Ancak bir şeyh kızı olmasına rağmen gayet modern yetiştirilmiş,Yedikule Alman Mektebi'nden mezun olmuş, Tanburî Cemil Bey'den kemence öğrenmiş ve hatta 1920'den itibaren devrin konservatuarı hüviyetindeki Darülelhân'da hocalık yapmıştı. İki senede bir otomobilini yenileyen, Buick, Ford, Cadillac,Fiat, Nash gibi döneminin iyi otomobillerini süren ve gerçek bir sürat tutkunu olan Sâmiye Cahid Hanım'a 1922'den itibaren araba kullanmak yetmemiş olacak ki,üyesi olduğu Turing Klüp'ün her sene düzenlediği geleneksel otomobil yarışlarına o da katılmaya başladı.

  1932'de yapılan İstinye Köprüsü ile Zincirlikuyu arasındaki 9,5 kilometrelik parkurdaki yarışı birincilikle bitirdi. Yarışçılar arasında bulunan ve ikinci seçilen Paşazade Vehbi Bey sonuca itiraz etti ve gerekçe olarak da birinci ilán edilen yarışmacının 'kadın' olmasını gösterdi. İş mahkemeye aksetti ve Sultanahmet Sulh Hukuk Mahkemesi 'Bir kadın da otomobil yarışlarına katılabilir' kararını verince Samiye Cahid Hanım'ın birinciliği resmiyet kazandı.

  Ertesi yıl yapılan yarışta da birinci olan Samiye Cahid Hanım, 1934 yarışlarında aynı parkurda kaza yaptı ve ağır yaralandı. Kullandığı Ford marka otomobil devrilince sol kolu parçalandı. Tedavisini önce o devrin meşhur doktorlarından Mim Kemal, daha sonra da İsviçre'den konferans için İstanbul'a gelmiş olan Profesör Nissen üstlendi. Uzun süren tedaviden sonra sol kolu bacağından alınan kemikle yenilendi. Ancak parmakları bir daha hiç hareket etmeyecek ve kemençesini hayatı boyunca çalamayacaktı. Geçirdiği kaza onun 'araba sevdası'nı etkilememiş, son anına kadar direksiyonu bırakmamış ama sazından olmuştu.

  Samiye Burhan Cahid Morkaya 4 Haziran 1972'de, 73 yaşında öldüğünde, hala Nash marka otomobilini kullanıyordu
Yorum Yaz
  • UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik yorumları onaylanmamaktadır.